چطور خلاصه نویسی کنیم؟

اهمیت خلاصه نویسی

اولین سوالی که به ذهن ما میاد این هست، که اصلا به چه علت من باید خلاصه نویسی کنم؟ اهمیت این موضوع به چه علت هست؟ خلاصه نویسی از نظر موارد زیر اهمیت داره:

اول از همه این که از یادگیری مطالب درسی و متنی که مطالعه کردی اطمینان پیدا می کنی. در واقع خلاصه نویسی باعث تثبیت مطالب میشه و کمک بزرگی به تسلط کامل روی متن مورد نظر خواهد کرد.

دقت و تمرکز زیاد میشه. چرا؟چون با خلاصه، روی کلیدواژه ها و نکات مهم تمرکز می کنی و کم کم با دقت میشی.

مرور بسیار آسان خواهد شد. فقط با خواندن یک صفحه یا حالا اندکی بیشتر، تمام مطلبی که قبلا مطالعه کردی به یاد می آوری. در نتیجه دیگه لازم نیست خط به خط دوباره بخونی. چون مجبور به دوباره خوانی میشی، کاری که بسیار وقت گیر و خسته کننده هست.

شب امتحان کمک خیلی زیادی بهت می کنه. برای همه کسانی که جغد شب امتحان میشن و قراره تا خود صبح بیدار بمونن، باعث میشه توی زمان خیلی کمتر و با کیفیت و بازدهی بالاتر درس مورد نظر را مطالعه کنند. برای کسانی هم که حسابی قبلا مطالعه کردند، باعث یک مرور بسیار با کیفیت و خوب میشه و استرس شب امتحان ناشی از مرور نکردن مطالب، تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد داد.

استفاده از خلاصه در طول سال تحصیلی تسلط را تا حد بسیار زیادی افزایش میده. در مواردی مثل کنکور که یک مسیر یک ساله هست، بسیار موثر خواهد بود. درکل برای امتحانات مهمی که باید بارها مطالب رو مرور کنی، خلاصه نویسی بهترین راهکار هست، تا مجبور نشی دوباره از اول خط به خط مطالعه کنی.

در ماه قبل کنکور جمع بندی بسیار مهم هست، خلاصه بهترین و مفید ترین راهکار برای این موضوع هست.

چه موقع باید خلاصه نویسی انجام بدیم؟

در مرحله اول مطالعه به هیچ وجه نباید خلاصه نویسی انجام بدی! چون فکر می کنی همه نکات مهم هست و نمی تونی نکات کلیدی، مهم و حیاتی رو گلچین کنی. پس باید در زمان مرور و دوره انجام بشه. یعنی بعد از حداقل دو دور خواندن متن مورد نظر باید انجام بشه. پس اصلا برای نوشتن خلاصه عجله نکن، چون باید به یک تسلط نسبی رسیده باشی تا بهترین خلاصه رو برای خودت بنویسی.

اهداف خلاصه نویسی

پیدا کردن موضوعات اصلی و کلیدی از متن

 اول از همه اینکه لحن نوشته باید عوض بشه، حتما به زبان خودت باید بنویسی جوری که فقط خودت متوجه خلاصه ها بشی. قراره تو متوجه اش بشی، قرار نیست تشویق یا قضاوت بشی. حتی اگه این طوری بهتر توی ذهنت می مونه میتونی از جملات به ظاهر مسخره و خنده دار استفاده کنی.

نکته دوم استفاده از کلمات هم معنی مثلا به جای کلمه “برای” از عدد 4 استفاده کنی، یا هر چیز خفن دیگری که بلدی و انجام بدی تا مناسب ترین خلاصه رو داشته باشی.

اصول خلاصه نویسی

خلاصه نویسی جزوه نویسی نیست. لطفا جزوه نویسی نکن! فقط نکات مهم و نکاتی که زود فراموش می کنی رو یادداشت کن. خیلی از دوستان مثلا یک درس رو که خلاصه نویسی می کنن، از حجم خود اون درس هم بیشتر میشه! اما اصلا نباید این اتفاق بیوفته، چون هدف خلاصه نویسی این هست که با مرور نکات مهم، کلمات کلیدی و متن کمتر تمام مطالب یادآوری بشه.

حذف نکات تکراری وقتی نکات تکراری میشن، چون دیگه از بس تکرار کردی دیگه ملکه ذهنت شده می تونی حذف کنی. تا این طوری ذهنت تنبل نشه و بتونی نکات مهم دیگری را جایگزین کنی.

خلاصه نویسی باید پویا و متغیر باشه. طبق نکته دوم باید نکات خیلی تکراری حذف بشن. پس حتما توی خلاصه نویسی ها برای این مورد جا بگذار تا بتونی نکات جدید رو وارد کنی.

کپی برداری نکن! حتما خودت باید خلاصه نویسی کنی. چون خودت می دونی که چه نکاتی از نظر تو مهم هستن و باید به طور کاملا شخصی سازی شده باشه. پس خلاصه نخر و کپی نکن حتما خودت انجام بده. ممکن هست یک نکته از نظر تو بسیار مهم باشه، ولی از نظر بقیه نه. پس خلاصه نویسی باید شخصی و مخصوص خودت باشه.

خلاصه ها روی هم جمع نکن! این خیلی مهم هست که مرتب، تمیز و خوانا بنویسی و سازماندهی بکنی. تا نخوای بارها این کار رو تکرار کنی و دوباره کاری کنی. زیبا نویسی می تونه کمک خیلی بزرگی بهت بکنه چون این طوری رغبت پیدا میکنی، تا بارها بدون خستگی و با علاقه از خلاصه ها استفاده کنی.

از چندین منبع استفاده نکن! کمالگرا نباش و همه چیز رو ننویس. چون زمان زیادی ازت می گیره و باعث سردرگمی میشه. لطفا از یک منبع شروع کن و بعد برو سراغ منابع بعدی چون خلاصه ات باید پویا باشه.

مراحل خلاصه نویسی

1.تهیه ابزار خلاصه نویسی. مثلا می تونی یک پوشه کار یا کلاسور برداری. برای هر درسی سرفصل مخصوص بگذاری تا مرتب و منظم باشن.

2.خواندن کامل متن، تسلط نسبی و خوب.

3.ثبت نکات به صورت خلاصه.

روش های خلاصه نویسی

یک برگه برمیداری و نکات رو می نویسی. ولی نباید حجم خلاصه زیاد بشه. این برای درس های حفظی مثل شیمی، دینی و درس های مفهومی مفید هست.

.تیپ بندی سوالات. یعنی اینکه مبحث رو می خونی. بعد از زدن تست اون مبحث و حل سوال، سوالات مهم رو مارکدار می کنی.

مارکر کشیدن این روش برای درس های مفهومی و باحجم زیاد که اگه خلاصه کنیم حجم اون خیلی زیاد میشه. پس تو کتاب مثلا نکات فرار{سریع فراموش میشه} با رنگ زرد، نکات مهم با رنگ سبز و نکات پرتکرار با رنگ قرمز.

خلاصه آماده!

فلش کارت، روش بسیار مفید برای درس زبان و تاریخ ادبیات و درس هایی با ماهیت حفظی داخل کتاب فروشی ها پیدا میشه. می تونی تهیه کنی و حسابی از اون استفاده کنی.

• ادامه روش ها

حاشیه نویسی، یک مبحث رو مطالعه می کنی و تمرین حل می کنی و از تمرین ها نکات رو یادداشت و حاشیه جزوه یا کتاب می نویسی.

ارجاع دادن، برای درس های ترکیبی و به این شکل که مثلا پایین نکته می نویسی. ارجاع به صفحه فلان این روش برای درس هایی مثل زیست و برای بچه های هنر برای درس درک عمومی هنر مفید و کاربردی هست.

نمودار درختی، سرفصل ها و عنوان های مهم رو یادداشت می کنی و بعد با اضافه کردن شاخه اون رو تکمیل می کنی.

نقشه کشی ذهنی، تیتر اصلی رو وسط کاغذ می نویسی و سرشاخه های اصلی و نکات ریز رو به اون وصل می کنی و میتونی از رنگ های مختلف برای تمایز شاخه ها استفاده کنی.

روش کرنل، این روش توسط پروفسور والتر پائول استاد دانشگاه کرنل آمریکا ابداع شد و مزیت مهم این روش اینه که فرد رو مجبور به فکر کردن می کنه و شامل ترسیم دو ستون روی کاغذ، ستون اول و بزرگتر شامل نکات و مطالب اصلی و ستون دوم شامل یادداشت سوالات و نکات تکمیلی درباره مطلب اصلی.

رسم شکل. با کشیدن شکل های مختلف به جای متن به خلاصه هات تنوع بده و زیباترشون کن.

یک فنجان انگیزه

در آخر اینکه خلاصه نویسی می تونه، در تحصیل و برای مطالعه بسیار مفید و موثر باشه. باعث طبقه بندی و منظم شدن مغزت بشه پس حتما انجام بده. بسیاری از مردم از این موضوع فرار می کنن. یا مدام به زمان دیگری موکول می کنن اما باید حتی شده برای یک موضوع ساده کمالگرایی رو کنار بگذاریم.

از همه مواردی که می تونه به ما کمک کنه استفاده کنیم. یکی از این موارد خلاصه نویسی هست. که مخصوصا در دوران کنکور می تونه چندین رقم رتبه ات رو جا به جا کنه. چون این طوری از رقبای خودت جلو میوفتی و به تسلط بسیار خوبی روی مطالب می رسی. بهتره همین الان یک کاغذ و خودکار برداری و شروع کنی چون مهم ترین نکته این هست که اراده کنی تا انجامش بدی.

تو خیلی توانمندی و همین که پیگیر هستی و به دنبال این موضوع مهم، یعنی خلاصه نویسی هستی نیمی از راه رو طی کردی. پس با شروع کردن به خلاصه نویسی این راه رو تکمیل کن و با این کار استرس خودت رو در بسیاری از موارد کاهش بده. فراموش نکن همه ما آرزو های بزرگی داریم که فقط تلاش و اراده و پشتکار به دست میاد. پس از هیچ تلاشی توی مسیر رسیدن به اهدافت دریغ نکن. هر جایی که هستی موفق باشی دوست من!

هله نومید نباشی که تو را یار براند

گرت امروز براند نه که فردات بخواند؟

در اگر بر تو ببندد مرو و صبر کن آنجا

زپس صبر، تو را او به سر صدر نشاند

و اگر برتو ببندد همه ره ها و گذرها

ره پنهان بنماید     که کس آن راه نداند…