وسواس در مطالعه + راه درمان

تعریف وسواس

وسواس یک اختلال شخصیتی است ‌که فرد افکار مزاحمی در ذهن دارد و باید رفتارهایی را تکرار کند که بهترین مثال برای آن وسواس تمیزی است که فرد دائما خود را در معرض آلودگی‌ها میبیند.
فردی که وسواس تمیزی داشته باشد به صورت تکراری به شستن دست هایش روی میاورد.

تعریف وسواس در مطالعه

وسواس در مطالعه یک حالت روانی بوده که باعث می‌شود فرد به خود و استعدادش شک کند، افرادی که درگیر این مشکل شوند زمان خود را برای تکرار یک روند بی اثر هدر می دهند و در آخر نه تنها به نتیجه مطلوب نمی رسند، بلکه سرخورده شده و درگیر مشکلات دیگری می‌شوند.
این وسواس بر زندگی افراد تاثیر بسزایی گذاشته زیرا به اجبار و تصور درست بودن کارهایشان زمان زیادی را به انجام فعالیت های افراطی اختصاص می دهند و در نهایت در چرخه فکر و رفتارهای آزاردهنده گرفتار می‌شوند.

نشانه رفتارهای وسواسی هنگام مطالعه

وسواس مطالعاتی اغلب در میان دانش‌آموزان و کنکوری‌ها رایج است که نشانه های خاصی داشته و به راحتی می توان علائم آن را در افرادی که از این اختلال رنج می برند مشاهده نمود ؛ چیدمان اصولی مداد، خودکار، پاکن، انواع کتاب، جزوه و….. بر روی میز از مهم ترین نشانه های افراد مبتلا به این وسواس به شمار می‌رود.

چندین بار خواندن مطلب و بازگشتن به همان مطلب قبلی و انجام تشریفات زیاد قبل از انجام مطالعه جزوه ویژگی‌های مهم این دسته افراد به حساب می‌آیند . بسیاری از دانش آموزان که در هنگام مطالعه دچار وسواس هستند، رفتارها و عادت های خاصی دارند به طور مثال باید حتما مداد خاص، خودکار خاص و…. را به همراه داشته باشند تا بتوانند مطالعه بکنند.

دانش آموزان وسواسی معمولا در یک مکان و با یک فرم نشستن خاص می توانند مطالعه کنند تمامی وسایل آنها از جمله کتاب‌ها ، جزوه‌ها و مدادها باید مرتب و یک نظم خاص داشته باشند که در غیر این صورت نمی‌توانند مطالعه کنند.

نبود هر یک از این موارد باعث می‌شود تا دانش آموزان نتوانند بر روی مطالعه خود تمرکز داشته باشند و به درستی درس بخوانند بسیاری از دانش آموزان وسواسی چندین بار یک مطلب را مطالعه می کنند ولی نمی‌توانند آن را به خاطر بسپارند مسلماً، انجام چنین تشریفاتی و درگیر کردن فکر باعث کاهش مدت زمان مطالعه و عملکرد فرد خواهد شد.
به مجموعه این رفتارها رفتارهای وسواسی هنگام مطالعه گفته می‌شوند .

افکار وسواسی

افرادی که درگیر وسواس مطالعاتی هستند، در بیشتر اوقات نمی‌توانند برای مطالعه تنها به یک منبع اکتفا کنند و مدام ذهن خود را درگیر این موضوع می‌کنند که شاید در جزوات و منابع دیگر مطالب مهم‌تری وجود داشته باشد.
بعد از مطالعه یک مبحث گمان می‌کنند که مطالب را یاد نگرفته‌اند و دوباره شروع به خواندن می‌کنند.
برخی از داوطلبان در حین مطالعه نمی توانند ذهن خود را متمرکز نگه دارند دائماً به مسائل حاشیه‌ای فکر می‌کنند.
گاهی اوقات این افراد به مرور باعث ایجاد ترس و اضطراب نیز خواهد شد. مسئله رایج دیگر در این زمینه این است که فرد خود را با دیگران مقایسه کرده و مدام فکر می‌کند که از او جلوتر هستند‌. در برخی موارد، افراد کسب نتیجه نامطلوب هنگام تست زنی را به مطالعه خود ربط می‌دهند و خود را سرزنش می‌کنند و در ادامه مسیر مطالعاتی خود، روند اشتباه تری را پیش می‌گیرند، اما گاهی واقعا سطح سوالات بالاست و یا زمان حل تست شرایط مناسبی ندارد.

دلایل ابتلا به وسواس مطالعاتی

1_ مطالعه نادرست مطالب و تثبیت نشدن آنها در ذهن باعث ایجاد وسواس فکری در مطالعه می‌شود.
تمامی افراد که در برهه‌ای از زندگی خود مشغول مطالعه و آماده شدت برای آزمونی مهم هستند، باید مطلب را در نظر داشته باشند که قرار نیست تک تک کلمات را به خاطر بسپارند و جملات را مانند کتاب حفظ کنند.
در‌ک درست از مطالعه و داشتن برنامه اصولی برای آنها در جهت برطرف کردن این مورد بسیار اثرگذار است.
در واقع نکته اصلی کنکوری خواندن مطالب است.

2_ کندخوانی و از دست دادن زمان: بسیاری از داوطلبان عادت به کندخوانی دارند و همین عامل آنها را مستعد وسواس فکری می‌کند. کندخوانی و صرف زمان زیاد برای خواندن تک تک کلمات باعث هدر رفتن زمان و عقب ماندن از برنامه درسی می‌شود.

3_ تمرکز بیش از اندازه بر روی جزئیات: این مورد هم شامل داوطلبان بسیاری است که گمان می‌کنند باید خط به خط جملات را حفظ باشند تا بتوانند به سوالات پاسخ بدهند، در صورتی که با مرور، تمرین و حل تست برای هر مبحث تمامی نکته و فرمول ها در ذهن داوطلبان تثبیت می شود.

4_ توقع یادگیری کامل در دور اول مطالعه: یادگیری تمامی مطالب در بار اول مطالعه تصور بسیار اشتباهی است.
برخی از افراد چنین انتظاری از خود دارند. به جرئت می‌توان گفت که هیچ فردی نمی‌تواند با یک بار مطالعه یک مبحث ۱۰۰٪ آن را در ذهن خود بسپارد این اتفاق با مرور تدریجی و حل تست برای داوطلبان رخ می‌دهد.

راه درمان وسواس مطالعاتی

شناخت خود، اولین مرحله از کشف ریشه‌های مشکل است. بدین صورت شما راحت‌تر می توانید علت نگرانی و وسواس فکری خود را به هنگام مطالعه دریابید.

خلاصه نویسی کنید

اولین حلقه گمشده در فرایند مطالعه، عدم خلاصه‌نویسی است.
وقتی نکات مهم مربوط به مطلب را به صورت خلاصه یادداشت میکنید، هر زمان که احساس کردید مطلبی را فراموش نموده‌‌اید، با چند دقیقه وقت گذاشتن، می‌توانید خلاصه مطلب را بخوانید و مطمئن شوید که بر همه چیز تسلط دارید.
در ضمن شما یک حرکت مهم دیگر هم انجام می دهید و آن نوشتن است. به شما تضمین می دهیم که نوشتن تحت هر شرایطی می‌تواند بازدهی بیشتری داشته باشد و به محکم تر شدن مطالب در ذهن شما کمک کند.

کمال گرایی ممنوع

انسان ها ذاتاً کمال‌گرا بوده و ترجیح می‌دهند هرکاری را به بهترین نحو خود انجام بدهند. کمال‌گرایی یکی از مهمترین مواردی است که باعث وسواس در مطالعه میشود.
کمال گرایی به زبان ساده یعنی خواستن همه چیز به شکل کامل، بی‌عیب و بدون نقص که موجب می‌شود شما نتوانید با اشتباهات و فراموشی‌های خود منطقی و عقلانی روبه رو شوید. اغلب افراد وسواسی کمال‌گرا هستند که باعث حفظ کردن تمام کلمات به صورت تک به تک و آسیب فردی آنها می‌شود.

ربات نباشید !

در لباس پوشیدن ، غذا خوردن و رفتارهای تکراری روزانه تنوع ایجاد کنید که این کار اصطلاحا حال‌و‌هوایتان را عوض کرده و باعث انرژی و آرامش بیشتر می‌شود.
روی یادگیری در اولین مرتبه مطالعه اصرار نداشته باشید، همه چیز به مرور بهتر خواهد شد.

اعتماد بنفس + باورهای مثبت

یکی از مهمترین مواردی که می‌تواند مشکل وسواسی مطالعاتی شما را حل نماید، اعتماد به خودتان است. البته این مورد بیشتر بار روانی داشته و باید تلقین نمایید که به هنگام مطالعه تمام مطالب را یاد گرفته‌اید. با تکرار جملات مثبت و تلقین آنها به خود باعث افزایش اعتماد به نفس و باورهای مثبت به هنگام خواندن یک بخش از متن کتاب میشوید.
رفع وسواس مطالعاتی تاحد زیادی به باورهای مثبت بستگی دارد.

دوری از فضای مجازی

قبل از شروع مطالعه آنها را خاموش یا از خود دور کنید.
ممکن است در ذهن شما افکار مزاحمی وارد شود که علاقه‌ی بازگشت به درس و مطالعه برای چند ساعت در ذهن شما خاموش شود.

چند توصیه

1_ ابتدا تعداد صفحات و زمان مطالعه خودتان را مشخص کنید.

2_ در هنگام مطالعه نکته برداری را انجام بدهید. نکته برداری می‌تواند با هر نوشت افزاری که فکر می‌کنید انجام شود.

3_ تصور این مطلب که باید در دوره اول همه چیز را یاد گرفته و در ذهن خود بسپارید را فراموش کرده و بر فهم و درک درست مطالب تمرکز داشته باشید.

۴_ پس از پایان مطالعه چند دقیقه را به مرور آن مبحث اختصاص دهید تا نقاط ضعف و قوت خودتان را بهتر بشناسید.

۵_ سعی کنید در دوره اول خیلی روی نتیجه تست زنی تمرکز نکنید و دید آموزشی داشته باشید.

۶_ برای انگیزه بیشتر و دوری از وسواس مطالعاتی می‌توانید ابتدا دروس ساده‌تر با حجم کمتر را مطالعه کنید.

جمع بندی

شما در این مقاله با وسواس در مطالعه و معضلات آن آشنا شدید
بهتون پیشنهاد میدم به نوای قلب خودتون گوش بدید و نگران نباشید تا به وسواس خودتون غلبه کنید و افکار منفی و هرچیزی که باعث استرس، کلافگی و … میشود از شما دور شده و نهایتا کیفیت زندگی بهتری داشته باشید.